به نقل از «قدس آنلاین»

سیمای ماه مبارک رمضان از منظر امام رضا علیه السلام

تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۱۷۲۶۴

رمضان نه ماه قمری است که مردم جهان در آن روز می گیرند، این ماه در دین مبین اسلام به عنوان با فضیلت ترین و بهترین ماه شناخته می شود و جایگاهی ویژه دارد.

واژه رمضان در علم لغت شناسی به معنای (شدت حرارت) آمده است و به معنای سوزانیدن است در حدیث است که (انما سُمِّیَ الرمضان لانه یرمض الذنوب) ماه رمضان به این نام خوانده می شود زیرا گناهان را می سوزاند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در آموزه های اسلامی ماه رمضان، ماه میهمانی خدا، ماه نزول قرآن، ماه شب های قدر، ماه به بند کشیده شدن شیطان و ماه رشد و تعالی و قرب الهی معرفی شده است.

جایگاه رمضان آن قدر والاست که یگانه ماهی است که نام آن در قرآن کریم ذکر شده است و در بزرگترین سوره، هم موضوعات روزه و هم احکام ویژه روزه به صورت خاص ذکر شده است.

گفت و گوی ما با دکتر مرتضی انفرادی، پژوهشگر گروه مطالعات اجتماعی اعتاب مقدس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی پیرامون آشنایی و دانستن منزلت ماه مبارک رمضان در تعالیم امام رضا علیه السلام و نشستن بر خوان کرامت و دانش عالم آل محمد)ص( است. تعالیمی که مانند آب حیاتی است گوارا از سرچشمه زلال کوثر همیشه جاری و خنکای نسیمی است روح افزا از کلام امام مهربانی ها.

ماه مبارک رمضان از دیدگاه امام رضا علیه السلام چگونه است؟

ماه مبارک رمضان در تعالیم اسلامی آن قدر دارای اهمیت است که ماه خدا معرفی شده است. امام رضا علیه السلام برای تبیین مهم این ماه درمنابع روایی و حدیثی، عبارات شگرفی را بیان کرد که به صورت فهرستوار و خلاصه برخی از آنها را ذکر می کنیم:ماه رمضان مانند ماه های دیگر نیست.خدا در ماه رمضان نیکی ها را دوچندان می کند. کند. بدی ها و زشتی محو می شود. درجات افراد بالا می رود. آمرزیده شدن ها با هر کار خوبی که انجام می دهند ماه رحمت صدقه، صله رمضان، خوش اخلاقی و... ماه برکت و رحمت است. ماه رمضان ماه توبه و انابه است. ماه رمضان (شهرالله) است. هر کس در ماه رمضان یک آیه بخواند کسی است که کل قرآن را در ماههای دیگر خوانده است. بدبخت و شقی کسی است که در ماه رمضان آمرزیده نشود. ماه رمضان در نزد خدا برترین ماه، روزهایش برترین روز، شبهایش بهترین شب و ساعاتش برترین ساعات است.

فضیلت ماه مبارک رمضان در مقایسه با ماههای سال در نگاه امام رضا علیه السلام چگونه است؟

ماه رمضان از نگاه امام رضا علیه السلام دارای فضیلتی ویژه است آن حضرت در حدیثی می فرمایند: در روز قیامت، ماه رمضان مقدم بر تمامی ماههاست و این ماه در بین سایر ماهها مانند ماه در بین ستارگان است سپس خداوند می فرماید: ای مردم اینها. صورت ماه‌های دوازده گانه است که برترین و با فضیلت‌ترین آنها ماه رمضان است این صورت‌ها را به شما نشان دادم تا فضل و برتری ماه خودم را بر سایر ماه‌ها مشخص کنم.

ماه رمضان آن قدر دارای شرف و منزلت است که هر نیکی در آن برابر می شود.

همچنین امام رضا علیه السلام به یکی از اصحاب خود می فرمایند: یابن اسماعیل آن رمضان اسم من اسماءالله عزوجل. ای پسر اسماعیل همان رمضان یکی از نامهای خداوند بلند مرتبه است.

از منظر امام رضا علیه السلام برای ورود به ماه رمضان چه مقدماتی را باید انجام داد؟

برای ورود به (شهرالله) و میهمانی خدا قاعدتاً لازم است انسان خود را آماده کند. امام رضا علیه السلام از جد بزرگشان پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نقل می فرمایند که ای مردم، (شهرالله) به سوی شما آورده است که همراه با برکت و رحمت است پس با نیت صادقانه و قلوب پاک از خداوند درخواست می کند. کنید تا شما را به روزه داری و تلاوت قرآن بدارد.

ایشان در روایتی به اباصیل هروی برای ورود به ماه رمضان برنامه را بیان می فرمایند:

(یا اباالصلت ... اکثر من الدعا و الاستغفار و تلاوه القرآن و تب الی الله من ذنوبک لیقبل شهرالله الیک وانت مخلص لله عزوجل و لاتدعن امانه فی عنقک الا ادیتها و لا فی قلبک حقداً علی مومن الا نزعته الا ذنبه انت مرتا و لا ذنباً عنه و اتق الله و توکل علیه فی سر امرک و علانیه)

ای اباصلت {برای ورود به ماه رمضان} زیاد به دعا و استغفار و تلاوت قرآن باشی و از گناهانت توبه کن تا وقتی که ماه رمضان به تو روی آورد برای خداوند خالص شده باشی و هیچ امانتی به گردنت نباشد که ادایش نشده باشی و در قلبت کینه مومنی را ندارد و از گناهانی که مرتکب می شود دوری کنی و تقوای الهی پیش کن و در نهان و به او توکل کن.

امام رضا علیه السلام برای پیشواز از هلال ماه مبارک رمضان دعایی را بیان فرمودند که هر کس آن را بخواند در زمره افراد قرار می گیرد که مورد رحمت الهی است و در دفتر بخشودهگان نامش ثبت می شود. ایشان فرمودند:

معاشر شیعتی اذا طلع هلال شهر رمضان ... استقبلوا القبله و ارفعوا ایدیکم الی السماء و خاطبوا الهلال و قولوا:

ای شیعیان من هرگاه هلال ماه رمضان طلوع کرد روه بایستید و دستانتان را به آسمان بلند کنید و هلال را مورد خطاب قرار دهید و تصمیم بگیرید:

 ربنا و ربک الله رب العالمین اللهم اجعله علینا هلالاً مبارکاً و وفقنا لصیام شهر رمضان و سلمنا فیه و تسلمنا منه فی یسر و عافیه و استعملنا فیه بطاعتک انک علی کل شیء قدیر.

چرا خداوند وجوب روزه را در ماه مبارک رمضان قرار داده است و این وجوب در ماههای دیگر سال وجود ندارد؟ علت این موضوع از زبان امام رضا علیه السلام بشنویم؟

یکی از شرافت‌هایی که خداوند به ماه مبارک رمضان اختصاص داده است وجوب روز در این ماه است در کتاب معتبر و موثق عیون اخبارالرضا علیه السلام برای این سؤال، اینگونه پاسخ داده شده است:

لان الشهر رمضان هو الشهر الذی انزل الله تعالی فیه القرآن و فیه فرّق بین الحق و الباطل کما قال الله تعالی شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان و فیه نُبّی محمد و فیه لیله القدر القدر شهرتی هی خیر. و فیها یفرق کل امر حکیم.

زیرا رمضان ماهی است که خدا در آن قرآن را نازل کرده و در آن ماه در میان اهل حق و باطل قرار داده است که ماه رمضان ماهی است که در آن قرآن برای هدایت مردم و تبیینی از هدایت و فرقان نازل شده است. در این ماه پیامبر را نبوت داد و لیله القدر که بهتر از هزار ماه است در آن قرار داد و در آن هر امری که با حکمت معین می شود.

ماه رمضان ماه روزه است، امام رضا علیه السلام روزه واقعی را چگونه معرفی می کنند؟

برای دستیابی به روزه واقعی فرد روزه دار علاوه بر این که از مبطلات و مفطرات مانند خوردن و آشامیدن دوری می کند از اعمالی که با روح روزه و روزه داری در تضاد هم دوری و امساک کند. امام رضا علیه السلام در این باره می فرمایند: اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و جلدک و شعرک. زمانی که روزه می گیری باید گوش و چشم و پوست و مویت نیز روزه دار باشند.

همچنین برای رسیدن به حداکثر درجه روزه داری، دانستن علل روزه کمک شایانی می کند حضرت رضا علیه السلام برای علل وجوب روزه می فرماید:

روزه به منظور اسرار و علل بر افراد واجب شده است به این وسیله انسان به درد و اَلَمِ گرسنگی و تشنگی آگاه می شود و در نتیجه برابر گرسنگی و تشنگی خاضع و آرام و مأجور و حسابگر و عارف و شکیبا است. می شود و بدین ترتیب مستحق ثواب می شود.

روزه واعظی در دنیا و هدایتگری است برای انجام و ادای تکالیف و راهنمای آخرت. همچنین با روزه شدت گرسنگی و تشنگی فجیران و مستمندان را در دنیا می فهمند و حقوق مالی را از سوی خدا واجب می کنند که پرداخت می شود.

از دیدگاه امام رضا علیه السلام اگر کسی روزه درست بگیرد خداوند فرشتگانی بی شمار را مأمور می کند تا گناهان آن صائم را محو کرده و برای او استغفار کنند.

ان لله تبارک و تعالی ملائکه موکلین بالصائمین و الصائمات یمسحونهم باجنحتهم و یسقون عنهم ذنوبهم و ان لله تبارک و تعالی ملائکه قد وکّلهم بالاستغفار للصائمین و الصائمات لایعلم عددهم الا الله.

امام رضا علیه السلام برای ماه مبارک رمضان چه برنامه ای را پیشنهاد داده اند؟

اعمال مستحبی فراوانی در ماه مبارک رمضان در روایات ذکر شده است و در منابع حدیثی از امام رضا علیه السلام نیز بسیاری از موارد ذکر شده است که به هشت مورد از آنها اشاره می شود:

الف) ورع داشتن:

حضرت رضا علیه السلام با فضیلت ترین عمل در ماه مبارک رمضان ورع دانسته اند و فرموده اند:

افضل الاعمال فی هذا الشهر الورع عن محارم الله.

ب) قرائت قرآن:

ماه مبارک رمضان، بهار قرآن حضرت رضا علیه السلام نیز در روایتی مشهور می فرمایند هرکس دراین ماه یک آیه بخواند کسی است که درماههای دیگر تمام قرآن را خوانده است.

من قرأ فی شهر رمضان آیه من کتاب الله عزوجل کان کمن ختم القرآن فی غیره من الشهور.

ج) صلوات بر پیامبر:

حضرت رضا علیه السلام می فرمایند که در ماه مبارک رمضان صلوات زیاد بر پیامبر و آلش بفرستید که دارای ثواب و پاداش بزرگی است.

اکثر فی هذاالشهر المبارک ... الصلاه علی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فان فی ذلک ثواب عظیماً و اجراً کبیراً.

ایشان در روایتی دیگر می فرمایند:

من اکثر فیه من الصلاه علیّ ثقل الله میزان یوم تخفف المیزان. هر کس در ماه رمضان به من صلوات زیاد بفرستد خداوند کفه اعمال او را در ترازوی عدالت می کند در روزی که وزنه ها را سبک می کند.

د) نماز مستحبی:

خواندن نماز مستحبی در همه ماههای سال دارای ثواب است اما این عمل در ماه مبارک رمضان دارای پاداش ویژه است.

حضرت می فرمایند: هرکس در این ماه نماز مستحبی بخواند، رهایی از آتش برای او نوشته خواهد شد.

هـ) افطاری دادن:

سنت افطاری در ماه مبارک رمضان از اموری است که بسیار به آن اشاره شده است امام رضا علیه السلام

می فرمایند تفطیرک اخاک الصائم افضل به صیامک.

همچنین در روایتی دیگر افطاری دادن به هر مقدار حتی اندک را شایسته ذکر می کنند: افطارم معک بما یمکنک.

و) کمک به همنوعان:

امام رئوف و امام مهربانی ها کمک به همنوعان را در ماه مبارک رمضان معادل جواز عبور از صراط می دانند و می فرمایند:

من اعان فیه مؤمناً اعان الله تعالی علی الجواز علی الصراط یوم تزل فیه الاقدام.

ز) خشنود کردن دیگران:

من ضحک فیه فی وجه اخیه المؤمن لم یلقه یوم القیامه الّا ضحک فی وجهه.

ح) زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام:

من زار الحسین علیه السلام یعتکف عنده العشر الاواخر من شهر رمضان فکانما اعتکف عند قبر النبی صلی الله علیه و آله و سلم.

هر کس در دهه آخر ماه رمضان معکتف و زائر امام حسین علیه السلام مانند کسی باشد که درحرم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم معتکف شده باشد.

در آموزه های رضوی چه نکته ای برای شب قدر ذکر شده است؟

همانگونه که بیان کردید، شب قدر مهم اتفاق و رویداد در ماه مبارک رمضان است، آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم نیز در گرامیداشت این شب میایند:

در ماه مبارک رمضان، شب قدر که از هزار ماه برتر است و در آن هر امری باحکمت معین می شود و آن ابتدای سال است که تمام خیر و شر و ضرر و سود و رزق و اجل در آن مقدر می شود.

و فیه لیله القدر التی هی خیر من الف شهر و فیها یفرق کل امر حکیم و هو رأس السنه یقدر فیها ما یکون فی السنه من خیر أو شر أو مضره أو منفعه أو رزق أو أجل و لذلک سمیت لیله القدر.

و جالب این است که آن حضرت با اشاره و توجه می دهند که شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، شب قدر است و می فرمایند: و هی لیله ثلاث و عشرین فانها اللیله المرجوّه.

آیا در زندگی حضرت رضا علیه السلام، واقعه ای وجود دارد که در ماه مبارک رمضان رخ داده باشد؟

بله اتفاقاً در ماه مبارک رمضان بسیار مناسبت رضوی وجود دارد.

الف) بیعت با امام رضا علیه السلام برای ولایتعهدی: که خود در دو مرحله بیعت صغری(بیعت با خواص) و بیعت کبری (بیعت با عموم مردم) انجام شد در ششم یا هفتم ماه رمضان صورت گرفت.

ب) ضرب سکه به نام امام رضا علیه السلام نیز در ماه رمضان سال 201 انجام شد.

ج) نماز عید فطر که در تاریخ ماندگار شد و همان نماز ناتمام بود که حسرتی بر دلهای شیعیان گذاشت و بسیار داستانی داشت.

د) شهادت امام رضا علیه السلام نیز بنابر نقل برخی بزرگان مانند امین الاسلام طبرسی در کتاب اعلام الوری بیست و سه ماه بیان شده است.

مریم احمدی شیروان

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: امام رضا علیه السلام صلی الله علیه و آله و سلم حضرت رضا علیه السلام ماه مبارک رمضان ماه مبارک رمضان ماه رمضان برای ورود ذکر شده لیله القدر شهر رمضان رمضان ماه شب قدر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۷۲۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام صادق (ع) شاکله اندیشه دینی را بنا نهاد

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله علیرضا اعرافی ظهر پنجشنبه در مراسم اختتامیه جشنواره علامه حلی گفت: امام صادق علیه‌السلام جایگاه ممتاز و ویژه ای دارد و تراث به جا مانده از آن حضرت ۴۰ هزار حدیث و روایت است.

مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: آن حضرت ۴ هزار شاگرد داشته و این امر نشان از جایگاه ممتاز آن حضرت است که شاکله اندیشه دینی از آن حضرت بوده است.

وی ابراز داشت: ۴۰ هزار حدیث از امام صادق علیه‌السلام و ۲۰ هزار حدیث امام باقر علیه السلام ثبت و ضبط شده که این آمار نیمی از تراث حدیثی شیعی است.

آیت الله اعرافی افزود: امام صادق علیه‌السلام هم در جبهه مقابله با الحاد و اندیشه های انحرافی و هم در برابر جریان های سیاسی منحرف ایستادگی کرد.

وی تصریح کرد: حوزه های علمیه در ۱۰۰ سال اخیر و پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرچمدار مکتب امام صادق علیه‌السلام بود.

امام جمعه قم اضافه کرد: امام راحل از فیضیه قم قیام خود را آغاز کرد و فصل جدیدی در تاریخ پدید آورد.

وی با اشاره به عملیات وعده صادق بیان کرد: این عملیات نه تنها یک عملیات نظامی بلکه عملیاتی تاریخی و تمدنی بوده که دنیا از این عملیات متحیر شد و قدرت جدیدی را پدید آورد.

آیت الله اعرافی ادامه داد: عملیات وعده صادق امتداد نهضت امام راحل بوده که امام راحل توانست عاشورای حسینی را در عصر حاضر بازنمایی کند.

وی با بیان اینکه امام راحل ۱۰۰ سال از زمان خود جلوتر بود عنوان کرد: امام عمق علمی و نگاه بلندی در زمینه نظام اسلامی و تمدن اسلامی داشت.

کد خبر 6095073